Hollanda’da geçici koalisyon hükümetindeki Yeni Sosyal Sözleşme Partisinden (NSC) Dışişleri Bakanı Veldkamp, kabinedeki diğer partilerin ve bakanların İsrail’e karşı daha fazla yaptırım uygulanmasına karşı çıkması nedeniyle görevini sürdüremeyeceğini belirtti.
Veldkamp, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, “Kabine olarak zaten (İsrail’e karşı) bir dizi adım attık. Bundan dolayı Hollanda utanç duymamalı. Gazze şehrinde olanlar ve Batı Şeria’da yaşananlar sebebiyle daha fazla tedbir uygulanmaması konusunda kabinedekilerden baskı hissettim.” dedi.
Kabinedeki diğer bakanlardan ve partilerden gördüğü baskının görevini yapmasına imkan vermediğini düşündüğünü aktaran Veldkamp, “Önümüzdeki aylarda ve yıllarda bu durumun değişeceğine güvenim yok. Şimdi eve gidiyorum ve istifa mektubu yazacağım.” ifadelerini kullandı.
DİĞER BAKANLAR DA İSTİFA ETTİ
NSC Genel Başkanı ve geçici hükümette Sosyal İşler ve İstihdam Bakanı olan Başbakan Yardımcısı Eddy van Hijum, partisinin kabineden çekilme kararını açıklayarak, “Kısacası artık tahammülümüz kalmadı.” dedi. Van Hijum, gazetecilere yaptığı açıklamada, NSC grubu olarak hükümetteki diğer bakanlarla birlikte “Dışişleri Bakanımız Caspar Veldkamp’ın tutumunu takip etme kararı aldık.” şeklinde konuştu.
Gün boyu devam eden görüşmelerde kritik konularda hareket sağlamaya çalıştıklarını ancak başaramadıklarını belirten Van Hijum, “Hiçbir ilerleme olmadı. Bunun üzerine Veldkamp kendi kararını verdi.” ifadelerini kullandı.
Van Hijum, Veldkamp’ın İsrail-Filistin konusunda hangi adımların atılması gerektiğine ilişkin deneyimine güvendiklerini dile getirerek, “Ona çok güveniyoruz. Bugün alan bulamadı ve bu bizim için de devam etmeyi imkansız kılıyor.” değerlendirmesini yaptı. Hangi koalisyon ortaklarının Veldkamp’a alan vermediği sorusuna Van Hijum, “Diğer iki koalisyon ortağından.” yanıtını vererek, geçici koalisyondaki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) ve Çiftçi Vatandaş Hareketi Partisi’ni (BBB) işaret etti.
Van Hijum, İsrail’in birçok uluslararası sözleşmeyi ihlal ettiğini ifade ederek, “Giderek kötüleşen duruma tepki vermek, İsrail hükümetinin uluslararası anlaşmalara, insani savaş hukukuna aykırı tedbirler almasına karşı adım atma konusunda gerçek isteklilik yoktu.” dedi.
YERLEŞİM PLANINA KARŞI YAPTIRIMLAR
Van Hijum, özellikle İsrail’in yeni yerleşim planına karşı “çok net tedbir” alınması gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bu plan uluslararası anlaşmalara tamamen aykırı, iki devletli çözümü de gerçekten çok uzağa itiyor. Bizim değerlendirmemize göre kabul ettiğimiz hükümet programına da aykırı. Meclisteki tartışmalarda en kritik konu İsrail’in yerleşim politikası ve yasa dışı İsrail yerleşimleri ile ticari ilişkilerin Hollanda için doğuracağı sonuçlardır. Uzun süre tartışıldı ve bu konuda ulusal düzeyde bir şey yapabilmek önemliydi. Avrupa düzeyinde adım atmak çok uzun sürdüğünde ve atılmadığında, bakanın (Veldkamp) kendi sorumluluğu gereği hükümet adına adım atabilmesi gerekiyordu. Bu alanı hissetmedi, biz de.”
Van Hijum, Hollanda’da aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) lideri Geert Wilders’in, göçmen politikalarındaki anlaşmazlık nedeniyle partisini 3 Haziran’da koalisyondan çekmesinin ardından, İsrail’le ilişkiler konusunda hükümetin ortak adım atabileceğini umduklarını ancak bunun gerçekleşmediğini kaydetti.
Wilders’in partisini hükümetten çekmesinin ardından, üç partiyle geçici hükümet sıfatıyla görevini sürdüren mevcut kabinede, Veldkamp ve Van Hijum’un yanı sıra NSC’li İçişleri ve Kraliyet İlişkileri Bakanı Judith Uitermark, Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Eppo Bruins, Halk Sağlığı, Refah ve Spor Bakanı Danielle Jansen, Dış Ticaret’ten sorumlu Devlet Bakanı Hanneke Boerma, Hukuki Koruma’dan sorumlu Devlet Bakanı Teun Struycken, Vergilendirme ve Gümrük’ten sorumlu Devlet Bakanı Tjebbe van Oostenbruggen ile Sosyal Yardımlar’dan sorumlu Devlet Bakanı Sandra Palmen-Schlangen görev yapıyor.
İSRAİL’E KARŞI DAHA SERT YAPTIRIMLAR İSTEDİ
Veldkamp, Hollanda parlamentosunda dün ve bugün İsrail’e yönelik daha sert tedbirler ve yaptırımlar uygulanmasının ele alındığı görüşmelerde ek tedbir ve yaptırımların gerekli olduğunu dile getirmişti.
Ancak geçici koalisyondaki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) ve Çiftçi Vatandaş Hareketi Partisi (BBB) Veldkamp’ın İsrail’e karşı bu ek tedbir adımının kendileriyle görüşülmediğini belirtmişti.
“SAYGIYLA KARŞILIYORUZ AMA ÜZÜLÜYORUZ”
Başbakan Schoof, İsrail’e yaptırımları artırma talebi koalisyon ortaklarınca engellenen Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp’ın istifasının ardından geçici hükümetten NSC’li diğer bakanların da istifa etmesiyle ilgili açıklama yaptı.
Schoof, Veldkamp’ın ve NSC’li diğer bakanların geçici hükümetten istifa ettiklerini duyurarak, “Dışişleri Bakanı Kral’a giderek kendisine derhal istifasını sunacağını duyurdu. Ardından diğer NSC’li bakanlar da Bakanlar Kuruluna derhal istifa talebinde bulunduklarını bildirdiler.” ifadelerini kullandı.
Meclis kürsüsünden milletvekillerine hitap eden Schoof, NSC’li bakanların koalisyon hükümetinden çekilmesiyle ilgili “Saygıyla karşılıyoruz ama üzülüyoruz. Özellikle bu geçici dönemde kabinenin sorumluluğu düşünüldüğünde.” dedi.
Schoof, hükümetin yoluna nasıl devam edeceğiyle ilgili görüşmeler yapması gerektiğini belirterek yol haritasının ilerleyen günlerde açıklanacağını dile getirdi.
GAZZE KONUSUNDA UZLAŞMA SAĞLANAMADI
Kabinenin Gazze’deki güncel gelişmeler üzerinde yoğun şekilde çalıştığını belirten Schoof, “Gazze’deki sürekli kötüleşen durum dramatik. Herkes bunun farkında. Hepimiz bu muazzam acıyı görüyoruz ve hepimiz dünden ziyade bugün insani durumun iyileşmesini istiyoruz. Ancak bu tespit bugün üç parti arasında ortak sonuca varmaya imkan vermedi.” diye konuştu.
Schoof, “NSC’li bakanların ayrılması, ortaya çıkan politik durum hakkında daha fazla müzakereyi gerekli kılıyor. Kabine, meclisi bu konuda mümkün olduğunca hızlı bilgilendirecek. Bu arada ülke çıkarı için gerekli olanı yapmaya devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.
MUHALEFET GELECEK HAFTA GÖRÜŞME TALEP ETTİ
Diğer yandan, muhalefetteki çeşitli partiler Schoof’un açıklamasını “son derece yetersiz” olarak nitelendirerek gelecek hafta başında kabinenin yol haritasının görüşülmesini istedi. Meclisin, istifalar sonrası ortaya çıkan yeni duruma ilişkin kapsamlı tartışma yapması planlanıyor.
Meclisteki oturum ise Başbakan Schoof’un yokluğunda, diğer vekillerin Savunma Bakanı Ruben Brekelmans’a yönelik sorularıyla devam etti.
Hollanda’da mevcut üç partili koalisyon, 29 Ekim’de yapılacak erken genel seçime kadar geçici hükümet sıfatıyla görevini sürdürüyor. NSC’nin çekilmesiyle koalisyonun nasıl devam edeceği ve hükümetin istikrarı konuları gelecek haftaki görüşmelerde netleşecek.